Marmara Gölü’nün tarıma açılmasına ilişkin işbirliği protokolünün iptali için dava açıldı.
MANİSA’da kuraklık ve su kaybı nedeniyle kuruyan Marmara Gölü’nün hizmete açılmasına ilişkin Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM), Devlet Su İşleri (DSİ), Tarım ve Orman Bakanlığı ve Manisa Valiliği arasında çalışma başlatıldı. Türkiye’nin ilk iklim vakasının konusu tarımdır. Sendika protokolünün iptali istemiyle açılan davada mahkeme, keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verdi.
Salihli, Saruhanlı ve Gölmarmara ilçeleri sınırında yer alan, ‘Ulusal Değere Sahip Sulak Alan’ olarak tescillenen ve ‘kuş cenneti’ olarak bilinen Marmara Gölü, son yıllarda yaşanan su kaybı nedeniyle 2021 yılının Ağustos ayında tamamen kurudu. Tepeli pelikan ve karabatak gibi nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan 101 farklı türden 20 bin su kuşuna ev sahipliği yapan göl, kuşlar tarafından da terk edildi. 7 mahallede 2 bin kişinin geçimini sağladığı gölde balıkçılık sona erdi, kuru yerde dev çatlaklar oluştu. Göl çiftçiler tarafından işgal edilerek tarım arazisi olarak kullanılmaya başlandı. Paylaşım konusunda anlaşamayan çiftçiler arasında sık sık tartışma yaşandı. Çıkan dört arazi anlaşmazlığında bir kişi hayatını kaybetti.
Gölde kuruyan alanın analizi beklenirken; Marmara Gölü havzası, su tutana kadar Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne (TİGEM) tahsis edildi. Manisa Valiliği, Tarım ve Orman Bakanlığı ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) arasında kuru olan Marmara Gölü’nün rehabilitasyonu için iş birliği protokolü imzalandı. Protokolün ardından TİGEM tarafından göl arazisinde tarımsal üretime başlandı. Tahsis edilen 35 bin dönümlük alanda stratejik bitkilerden olan buğday ve ayçiçeği yetiştirme faaliyetlerine başlandı.
‘ÖDEME EMİRİNİN İPTAL EDİLMESİNE KARAR VERİLDİ’
Manisa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, geçimini gölden sağlayan SS Gölmarmara ve Çevresi Su Ürünleri Kooperatifi’ne 41 bin 817 TL’si kira, vergi ve SGK prim borcu olmak üzere toplam 322 bin 800 TL borç çıkardı. Bu borcun 41 bin TL’si için 4 Ocak 2022 tarihinde ödeme emri gönderildi. Bunun üzerine 18 Mart’ta avukatlar Cem ve Özlem Altıparmak tarafından kooperatif adına Manisa 1. İdare Mahkemesi’nde iklim davası açıldı. Yönetim Mahkemesi ilk olarak 11 Ağustos’ta kooperatife gönderilen ödeme emrinin yürütmesinin durdurulmasına karar verdi. Ayrıca avukatlar Doğa Derneği adına Türkiye Cumhuriyeti Kamu Denetçisi’ne başvurarak Tarım ve Orman Bakanlığı hakkında suç duyurusunda bulundu. Manisa 1. İdare Mahkemesi, geçtiğimiz 26 Ocak 2023’te ödeme emrinin iptali için açılan davada kooperatifi haklı buldu. Türkiye’nin ilk iklim davasında karar verilirken, ödeme emrinin iptaline karar verildi.
KEŞİF VE UZMAN DENETİM KARARI
Ödeme emrinin iptal edilmesinin ardından bu kez göldeki tarımsal faaliyetler mahkemeye verildi. SS Gölmarmara ve Çevresi Su Ürünleri Kooperatifi, Doğa Derneği, Doğal Hayatı Koruma Vakfı, Manisa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma ve Çevre Derneği, Salihli Çevre Derneği, Akhisar Çevre Derneği ve bazı bölge sakinleri, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü Avukat Cem Altıparmak aracılığıyla (TİGEM), Devlet Su İşleri (DSİ), Tarım ve Orman Bakanlığı ile Manisa Valiliği arasındaki işbirliği protokolünün iptali için Manisa 2. İdare Mahkemesi’nde yeni bir dava açtı. Mahkeme, davacıların yürütmeyi durdurma talebini reddederken, söz konusu uyuşmazlığa ilişkin keşif ve bilirkişi incelemesine karar verdi.
‘SADECE TARIM AÇISINDAN BAKMAK YANLIŞ’
Davacının avukatı Cem Altıparmak, 22 Şubat’ta yapılması planlanan keşifle ilgili açıklamalarda bulundu. Avukat Altıparmak, “Mahkeme hidrobiyoloji, hidrojeoloji ve ziraat mühendisliği konularında uzman üç uzmandan oluşan bir heyet atadı. Mahkemeden ekleme talebinde bulunduk. Bu uzmanlık alanlarının söz konusu uyuşmazlığın analizi için yetersiz kalacağını düşünerek bu uzmanlık alanlarına ek olarak flora ve fauna biyologları ve ekolojist uzmanları da bilirkişi heyetine katılmalıdır.” Çünkü Marmara Gölü, nesli tehlike altında olan nadir su kuşları, iç su balıkları ve göle özgü bitki türleri nedeniyle birçok uluslararası sözleşmeyle koruma altına alınan, ulusal öneme sahip bir sulak alan. Dolayısıyla soruna sadece tarımsal açıdan bakmak yanlış olur. “Bu nedenle mahkemeye başvurduk. Mahkeme talebimizi kabul ederse bilirkişi heyeti genişler ve belki de yazışmalar nedeniyle keşif gününün değiştirilmesi gündeme gelebilir. Konuyu takip etmeye ve kamuoyunu bilgilendirmeye devam edeceğiz. “dedi.
